Dark Creativity: เมื่อความครีเอทีฟดำดิ่งสู่ด้านมืด

Dark Creativity: เมื่อความครีเอทีฟดำดิ่งสู่ด้านมืด
  • เล่นแร่แปรธาตุทางบัญชีเพื่อเลี่ยงภาษี
  • แอบติดตั้งซอฟต์แวร์ลับเพื่อลดค่าไอเสีย
  • แคนดิเดตที่สร้างเรซูเม่สุดเนียนมาหลอกนายจ้าง

นี่คือตัวอย่างของ “Dark Creativity” ที่ทุกองค์กรต้องจับตาดูไว้ให้ดี

Dark Creativity: เมื่อความครีเอทีฟดำดิ่งสู่ด้านมืด

Dark Creativity เป็นการใช้ความคิดสร้างสรรค์ไปในไปทางที่เสียหาย / ผิดศีลธรรม / เอาเปรียบผู้อื่น

ณ จุดเริ่มต้น มันเป็นการโอบกอดคาแรคเตอร์ของความคิดสร้างสรรค์ทั่วไป ไม่ว่าจะ 

  • การคิดนอกกรอบจนคนอื่นนึกไม่ถึง 
  • หัวดีคิดนำคู่แข่งไปก้าวนึงเสมอ 
  • หาทางลัดข้ามขั้นตอนไปอย่างง่ายดาย 
A picture containing text, yellow, indoor Description automatically generated

เพียงแต่เป็นการใช้ประโยชน์เหล่านี้…ไปใน “ด้านมืด” ในทางที่ผิดศีลธรรมหรือชวนตั้งคำถามถึงจรรยาบรรณวิชาชีพ

เหรียญอีกด้านของความคิดสร้างสรรค์

ระหว่าง “กึ๋น VS. โกง” มีเส้นบางๆ คั่นอยู่ เพราะความคิดสร้างสรรค์มักไม่อยู่ในกรอบ-ในกฎเกณฑ์ ในมุมหนึ่ง มันก็คือการแหกกฎ นำไปสู่การ “เล่นนอกเกม” ได้ไม่ยาก

ไปสู่การบิดเบือนข้อเท็จจริง / หาข้ออ้างด้วยคำพูดสละสลวย / หาช่องว่างทางกฎหมาย / ดัดแปลงเป็นของตัวเอง

A person sitting at a table using a computer Description automatically generated with medium confidence

เรื่องนี้อาจเป็น “ธรรมชาติ” ในตัวมนุษย์มากกว่าที่เราคิด Dan Ariely นักจิตวิทยาและนักเศรษฐศาสตร์พฤติกรรมชั้นนำ เคยทำการหลากหลายการทดลองที่พิสูจน์ความซื่อสัตย์ (Honesty experiments) ก่อนจะสรุปสั้นๆ ได้ว่า

โดยทั่วไป มนุษย์จะโกงอยู่แล้ว…แต่โกงนิดหน่อย 

  • หยิบอุปกรณ์ในที่ทำงานกลับบ้าน หรือ เอาไปใช้เองเป็นการส่วนตัว
  • ตอกบัตรเข้างานทันเวลาพอดี 8:59 แล้วลงไปซื้อน้ำเอ้อระเหย กลับมา 9:20
  • นักศึกษาแอบหันไปลอกเพื่อนโต๊ะข้างๆ ขณะทำข้อสอบ

แต่ถ้าความโกงนั้นเปิดช่องว่างให้ไปต่อโดยไม่ต้องรับผิดใดๆ ทั้งสิ้น ก็ยิ่งมีแนวโน้ม “ถลำลึก” สู่ด้านมืด

ตัวอย่าง Dark Creativity ในการทำงาน

องค์กรรักษ์สิ่งแวดล้อมทางทะเลที่ทำรายได้มหาศาลจากการติดฉลาก เช่น ติดฉลากลงบนปลากระป๋อง แต่แท้จริงแล้ว องค์กรนี้กลับเป็น “นอมินี” ขององค์กรล่าสัตว์ทางทะเลแบบผิดกฎหมาย

ข่าวอื้อฉาว Cambridge Analytica ของ Facebook ในปี 2018 ที่ขายข้อมูลผู้ใช้งานจำนวนมหาศาลให้กับเครือข่ายมือที่ 3 คืออีกหนึ่งกลเม็ดชั้นเชิงที่ “ยากจะสืบเจอต้นตอ” หลังขึ้นศาล สุดท้าย Facebook ยอมจ่ายค่าปรับ 150,000 ล้านบาท

A picture containing text, indoor, dark Description automatically generated

วิศวกรและผู้มีอำนาจของ Volkswagen แอบติดตั้ง Software “โกงค่าไอเสีย” เกือบ600,000 คัน ทำให้รถมีค่าไอเสียต่ำกว่ามาตรฐาน ทั้งที่ความจริงสูงกว่ามาก สุดท้ายถูกจับได้ บริษัทเสียหายกว่ากว่า 1.1 ล้านบาท (ราคาหุ้น / ค่าปรับ / ค่าเรียกคืน / ยอดขายรถที่น้อยลง)  

นักบัญชีขั้นเทพประจำบริษัท อาจคิดค้นวิธี “เลี่ยงภาษี” ด้วยการ “เล่นแร่แปรธาตุ” ทางบัญชี ที่ทำให้ทุกอย่างดูปกติถูกต้องไปเสียหมด

แม้แต่การสัมภาษณ์ แคนดิเดตที่หัวหมออาจนำเสนอตัวเองจนเกินจริง บางคนอาจถึงขั้นสร้างผลงานหลอกๆ อย่างแนบเนียน (Fake portfolio) เพื่อให้บริษัทรับเข้าทำงาน

วิธีป้องกัน Dark Creativity

เปลี่ยนโฟกัสเป็นการ “สนับสนุน” ไม่ใช่ลงโทษ อย่าเอาแต่สรรเสริญที่ 1 จนเพิกเฉย ที่ 2-3-4 เพราะพนักงานทุกคนมีความหมาย เฉลิมฉลองกับความผิดพลาดบ้างถ้ามันมอบบทเรียนบางอย่างให้

A group of people looking at a book Description automatically generated with medium confidence

และต้องไม่ลืมว่า เริ่มได้จากภายในองค์กรด้วยการ “ปฏิบัติกับพนักงานอย่างเป็นธรรม” และสร้างจริยธรรมอันดี (Moral standard) บางครั้ง การถูกกระทำอย่างไม่เป็นธรรมคือบ่อเกิดของการใช้กึ๋นเข้าสู่ด้านมืด

ถ้าเราสามารถเปลี่ยนจาก Dark Creativity ไปสู่ Bright Creativity ได้ องค์กรก็เติบโตไปได้อีกไกลโดยไม่ลิมคุณธรรมอันดีงาม

.

ทำ “แบบประเมินอาชีพ” จาก CareerVisa เพื่อค้นหาอาชีพที่ใช่ งานที่ชอบ…จะได้มีความสุขในการทำงานทุกๆ วัน >>> https://www.careervisaassessment.com/five-shades-assessment-th/

ยังไม่รู้จะหางานอะไรดี? รีบเข้าไปที่ >>> www.careervisaassessment.com

ทำ Resume แบบมืออาชีพได้ง่ายๆ ที่ >>> https://myrightcareer.net/

Original Image Cr. bit.ly/3veu0MQ

อ้างอิง